Begrippenlijst

De hulp die scholen bieden bij problemen die regelmatig voorkomen, noem je basisondersteuning. Het gaat dan bijvoorbeeld om lees- of rekenproblemen.

Geeft een school meer dan de basisondersteuning, dan heet dat extra ondersteuning. In het schoolondersteuningsprofiel staat beschreven welke hulp een school precies geeft.

Het handelingsdeel is een deel van het ontwikkelingsperspectief (OPP). Dit deel gaat over de extra hulp om de doelen in het plan te halen.

Een ontwikkelingsperspectief (OPP) is pas geldig wanneer de ouders hebben aangegeven dat ze het ermee eens zijn. Dit heet het instemmingsrecht. De school moet ouders altijd om hun instemming vragen.

De intern begeleider (of IB’er) is een medewerker van de school die zich bezighoudt met leerlingenzorg. De IB’er heeft coördinerende en begeleidende taken. De precieze taken kunnen per school verschillen. Er zijn scholen die werken met intern begeleiders en er zijn scholen die zorg- of ondersteuningscoördinatoren hebben. Vaak doen zij ongeveer hetzelfde.

Jeugdhulp betekent hulp bij psychische hulpvragen, een verstandelijke beperking en/of opvoedproblemen. Het is voor kinderen en jongeren tot 18 jaar, soms tot 23 jaar. De gemeente is verantwoordelijk voor deze hulp.

In een leerlingdossier worden gegevens over een leerling bijgehouden. Je vindt hierin ook informatie over de begeleiding en ondersteuning van een leerling.

Leerlingenvervoer is vervoer voor kinderen die niet zelfstandig naar school kunnen, bijvoorbeeld door ziekte, een handicap of gedragsproblemen. Of voor kinderen die niet in de buurt naar school kunnen. Leerlingenvervoer vraag je aan bij de gemeente.

In een leerlingvolgsysteem houdt een school vorderingen en resultaten bij van leerlingen.

De leerplichtambtenaar controleert of kinderen naar school gaan. Ouders kunnen bij de leerplichtambtenaar vrijstellingen en ontheffingen aanvragen. Als er problemen zijn met naar school gaan, kan de leerplichtambtenaar een leerling, ouders en de school helpen bij het zoeken naar oplossingen. Ook kan de leerplichtambtenaar een proces-verbaal opmaken als een leerling spijbelt of niet staat ingeschreven op een school. Elke gemeente heeft minstens één leerplichtambtenaar in dienst.

Leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) is een pakket met ondersteuning voor vmbo-leerlingen die extra hulp nodig hebben om hun diploma te halen. Scholen bepalen zelf hoe de ondersteuning er precies uitziet. Je kunt denken aan kleinere klassen, huiswerkbegeleiding, bijles of training.

In een ondersteuningsplan staan de afspraken die een samenwerkingsverband maakt over extra ondersteuning. De scholen binnen dit samenwerkingsverband werken op basis van dit ondersteuningsplan samen aan passend onderwijs voor alle kinderen in deze regio.

Een ontwikkelingsperspectief (OPP) is een plan dat de school maakt voor een leerling die extra hulp nodig heeft. Er staat in wat de school doet om het kind goed en prettig te laten leren. In het OPP staan doelen beschreven. Vaak maakt de zorg- of ondersteuningscoördinator het plan, in overleg met de ouders. Een ontwikkelingsperspectief bestaat uit minimaal twee delen: het uitstroomprofiel en het handelingsdeel. Het uitstroomprofiel gaat over het onderwijsniveau waar een kind naartoe werkt. Welk onderwijs kan een kind na de basisschool gaan volgen? Het handelingsdeel gaat over de extra hulp om de doelen in het plan te halen. Over dit deel moeten ouders en school het samen eens worden. Daarom heet het ook wel ‘Op Overeenstemming Gericht Overleg’ of ‘OOGO’.

Passend onderwijs houdt in dat alle kinderen in de regio waar ze wonen, onderwijs krijgen dat bij ze past. Voor sommige leerlingen is dat op een reguliere school, voor andere een school in het speciaal basisonderwijs (bso), speciaal onderwijs (so) of voortgezet speciaal onderwijs (vso). Schoolbesturen zijn verplicht om voor iedere leerling die is ingeschreven of aangemeld passend onderwijs te bieden.

Praktijkonderwijs wordt gegeven op een praktijkschool: een middelbare school voor leerlingen die vooral leren door te doen. Kinderen en jongeren krijgen in het praktijkonderwijs veel begeleiding in kleine klassen. Met een opleiding op een praktijkschool kunnen ze later praktisch werk gaan doen in bijvoorbeeld de horeca, techniek, persoonlijke verzorging of zorg. Ook kunnen ze nog doorstromen naar het mbo.

Een remdial teacher is een bevoegd leerkracht die extra ondersteuning geeft aan leerlingen met bepaalde leer- of gedragsproblemen.

In een samenwerkingsverband (swv) werken reguliere scholen, scholen voor voortgezet speciaal onderwijs (vso) en praktijkonderwijs (pro) regionaal samen. Een samenwerkingsverband zorgt ervoor dat alle kinderen binnen deze regio passend onderwijs krijgen. De scholen maken afspraken over hoe ze dit doen en hoe het geld voor passend onderwijs wordt verdeeld. Deze afspraken leggen ze vast in een ondersteuningsplan.

Een schoolbestuur is eindverantwoordelijk voor alle beslissingen die over de school gaan. Schoolbesturen hebben zorgplicht: ze moeten ervoor zorgen dat alle kinderen passend onderwijs krijgen. Vaak vallen meerdere scholen onder één schoolbestuur.

Het schoolondersteuningsprofiel (SOP) is een document waarin staat welke ondersteuning de school kan geven. De school moet elke vier jaar een nieuw schoolondersteuningsprofiel maken. Je vindt het in de schoolgids of op de website van de school.

Speciaal basisonderwijs is voor kinderen met lichte leerproblemen, zoals problemen met de motoriek of met concentratie. De klassen zijn meestal kleiner dan op een reguliere basisschool en er is méér extra hulp.

Het speciaal onderwijs is voor kinderen met zware leerproblemen en/of problemen met hun gedrag. Bijvoorbeeld kinderen met een lichamelijke handicap, kinderen die niet goed kunnen horen of zien of kinderen met psychische problemen.

Een startkwalificatie is een diploma havo, vwo of mbo (niveau 2 of hoger).

Als een kind naar het voortgezet speciaal onderwijs of praktijkonderwijs gaat, vraagt de nieuwe school om een toelaatbaarheidsverklaring (TLV). Een TLV is soms ook nodig voor leerwegondersteunend onderwijs (LWOO). In de TLV staat welke hulp een kind nodig heeft en ook hoeveel hulp. Ook staan er adviezen in van minimaal twee onafhankelijke deskundigen, bijvoorbeeld een orthopedagoog, psycholoog, pedagoog, kinderpsychiater, maatschappelijk werker of arts.

Het voortgezet speciaal onderwijs is voor kinderen en jongeren die méér extra hulp nodig hebben dan een reguliere school kan geven. De klassen zijn vaak kleiner en er is vaak minder wisseling van lokalen. En er is méér extra hulp. De leerdoelen kunnen anders zijn dan op een gewone school. Jongeren op het vso moeten soms op een andere manier examen doen. Het is goed daarnaar te vragen bij de school.

Kinderen tussen 5 en 16 jaar zijn verplicht om naar school te gaan. Soms kan een kind niet naar school. Bijvoorbeeld door een lichamelijk of psychisch probleem. Of doordat de manier van lesgeven niet past bij het kind en diens problemen. Dan is het mogelijk om vrijstelling van school aan te vragen.

De zorgcoördinator (ook wel ‘ondersteuningscoördinator’ genoemd) is een medewerker van de school die zich bezighoudt met leerlingenzorg. De zorgcoördinator heeft coördinerende en begeleidende taken. De precieze taken kunnen per school verschillen. Er zijn scholen die werken met intern begeleiders en er zijn scholen die zorg- of ondersteuningscoördinatoren hebben. Vaak doen zij ongeveer hetzelfde.

Schoolbesturen zijn verplicht om voor iedere leerling die is ingeschreven of aangemeld passend onderwijs te bieden. Dat heet de zorgplicht. Soms kan de school deze hulp niet zelf bieden. Dan moet de school helpen om een beter passende school te vinden.